Czterdziestu studentów UTW z Sępólna Krajeńskiego wzięło udział w wycieczce edukacyjnej, mającej na celu  poznanie Krajny w obszarze powiatu pilskiego.

Wycieczkę poprowadził  pasjonat historii regionu, autor „Dzienników Krajeńskich” Leszek Skaza. Przedsięwzięcie było finansowane przez Gminę Sępólno Krajeńskie w ramach projektu „Piękna nasza Krajna cała”. Seniorzy odwiedzili Nieżychowo, Wyrzysk, Liszkowo i Dębno.

NIEŻYCHOWO – wieś w powiecie pilskim, w gminie Białośliwie, woj. wielkopolskie.  Miejscowość liczy około 700 mieszkańców. Pierwsza wzmianka o niej pochodzi z 1378 roku. Na początku XVI wieku wieś należała do rodziny Danoborskich, a jej  nazwa brzmiała Nieżuchowo.  W późniejszym czasie stała się ona własnością Janusza Kościeleckiego, który  pełnił funkcję starosty wielkopolskiego i bydgoskiego. Do 1772 roku Nieżychowo wchodziło w skład Wielkopolski. W latach 1772 – 1919 było pod panowaniem pruskim. Wiele majątków zostało wówczas wykupionych przez Niemców, zmieniono także nazwę miejscowości na Gut Sechein. Na przełomie XVIII i XIX wieku właścicielem Nieżychowa został Franciszek Rydzyński. Był on senatorem Księstwa Warszawskiego oraz biskupem chełmińskim.  W drugiej połowie XIX wieku majątek nieżychowski składał się z pałacu z parkiem oraz dworku nad jeziorem (rządcówka). Należał on do Romana Komierowskiego, syna Tomasza Komierowskiego, który był właścicielem pałacu w Komierowie.  Roman Komierowski został posiadaczem już pięknego, wyremontowanego pałacu, który przed przebudową był starym  dworem.  Przebudowy dworu podjęła się firma włoska MARINI. Firma ta również z dwustoma pracownikami w ciągu pół roku wybudowała cukrownię , na bazie której Komierowscy pomnażali swój majątek. W pobliżu cukrowni wybudowano kolonię mieszkalną dla pracowników tego zakładu.  Hrabia Roman Komierowski był również pomysłodawcą budowy kolejki wąskotorowej w 1890 roku. Po II wojnie światowej w Nieżychowie utworzono Państwowe Gospodarstwo Rolne.  W pałacu stacjonowało Wojsko Polskie, we wsi zamieszkali ludzie przesiedleni z południowo – wschodniej oraz centralnej Polski.
       Centralnym punktem wsi jest prostokątny plac. Znajduje się na nim, powstały z inicjatywy mieszkańców, obelisk upamiętniający mieszkańca wsi Kazimierza Musiała, który w 1943 roku został powieszony przez Niemców. Wokół placu znajdują się budynki mieszkalne (dawne czworaki) oraz dawny pałac wraz z parkiem. Obecnie w pałacu funkcjonuje Zespół Szkół Techniczno – Rolniczych.  W okolicach Nieżychowa znajduje się największe wzniesienie gminy Białośliwie Tomaszewska Góra o wysokości 135,2 m n.p.m.  Tutaj także jest jedyne w gminie jezioro.

WYRZYSK – gmina miejsko-wiejska w województwie wielkopolskim, w powiecie pilskim.   Region o pięknych zabytkach architektury, ciekawej historii oraz unikalnych walorach przyrodniczych i krajobrazowych. Południową granicę gminy Wyrzysk wytycza rzeka Noteć, do której wpada Łobzonka, przebijająca się przez górujące nad rozległą doliną Noteci malownicze wzgórza morenowe. Jedno z nich, Dębowa Góra, sięga 192 m n. p. m. i jest najwyższym wzniesieniem Krajny. Pierwsze wzmianki o osadzie  pochodzą z 1326r. W XIV w. dziedziczyli ją Pałukowie. W 1565r. Wyrzysk został miastem na prawie magdeburskim. Panowały tutaj rody m.in. Wyrzyskich, Mielżyńskich, Smogulewskich, Buzińskich, Rydzyńskich. Wojciech Rydzyński był wodzem Konfederatów Barskich w Wielkopolsce. Dbał o rozwój miasta i doprowadził do ponownego ( utraconego wcześniej) nadania praw miejskich. Po rozbiorze Polski, Karol Rydzyński sprzedał posiadłość królowi pruskiemu Fryderykowi II. W latach 1807-1815 ziemia wyrzyska należała do Księstwa Warszawskiego.  W 1818r. Wyrzysk został stolicą powiatu w Wielkim Księstwie Poznańskim. Okres pruski był czasem znacznego postępu cywilizacyjnego i rozwoju gospodarczego tych ziem. 1 stycznia 1919r. Wyrzysk opanowany został przez powstańców wielkopolskich, co skutkowało odzyskaniem niepodległości tych ziem. Podczas II wojny światowej Niemcy w Wyrzysku na terenie dawnej strzelnicy i cmentarza ewangelickiego zamordowali 26 Polaków. W Wyrzysku urodził się w 1737r. Franciszek Ksawery Rydzyński , późniejszy biskup chełmiński oraz senator Księstwa warszawskiego. W 1919r. urodził się w Wyrzysku konstruktor rakiet V1i V2- Werner von Braun. W tym samym roku urodził się tam pisarz Michał Mędlewski. W 1989r. urodziła się w Wyrzysku siatkarka Urszula Bejga. Osoby te są postaciami znanymi w świecie. Zachowały się tutaj w dobrym stanie zabytki:

1. Kościół św. Marcina w stylu neogotyckim ze sklepieniem krzyżowo- żebrowym oraz   barokowym ołtarzem głównym i rzeźbą św. Wawrzyńca. Kościół został przebudowany w 1946r.
2. Dwór z połowy XIXw.
3. Młyn wodny z murem pruskim
4. Domy eklektyczne i secesyjne z XIXXXw.
5. Synagoga z drugiej połowy XIXw.
6. Pomniki i miejsca pamięci: pomnik 26 ofiar hitleryzmu, głaz upamiętniający gen. Władysława Andersa z 1992r.

LISZKOWO  - wieś położona w gminie Łobżenica, powiat pilski. Znaleziska archeologiczne kultury łużycko-pomorskiej zlokalizowane w pobliżu Liszkowa datowane są na   VII-VIIIw. Wieś i folwark należały do łobżenickiego klucza oraz do łobżenickiego dekanatu ewangelickiego. W 1773 r. Liszkowo tworzyły dwie osady: 14-łanowa wieś z karczmą, kuźnią i sołtysem oraz dwoma rzemieślnikami i 8-łanowy folwark będący wówczas własnością Pisarzewskich. W 1815 r. odnotowano tu 304 mieszkańców i 30 domów mieszkalnych. W 1825 r. wieś otrzymała połączenie koleją wąskotorową z Łobżenicą i Witosławiem. W reformie rolnej z 1925 r. część dawnego folwarku otrzymali chłopi. Wieś otrzymała układ obustronnie zabudowanej ulicówki. Niewykluczone jest, że samo założenie wsi może posiadać charakter barokowego rozwiązania z nieistniejącymi już dzisiaj realizacjami - dominantami. Zachowany od zachodniej strony folwark został nieco przesunięty z osi założenia w kierunku południowym. Lokalizacja taka wymuszona została konfiguracją terenu, mocno pofałdowaną od strony północnej założenia folwarcznego. Półtora kondygnacyjny bezstylowy dworek, ze szczytem, ryzalitem i naczółkowym dachem ceramicznym, zlokalizowany został na obrzeżu parku. . Na terenie gospodarstwa rolnego w połowie lat 90-tych rozpoczął hodowlę koni sportowych Stanisław Szurik. Konie z tej hodowli osiągały czołowe lokaty na wystawach, próbach dzielności i zawodach sportowych. Czołowy ogier Newados starując pod belgijskim jeźdźcem osiągnął wysokie  lokaty na parkurach Europy i świata.

DĘBNO – pierwsza wzmianka o wsi pochodzi z 1279r. jako wsi szlacheckiej.  W XVIII w.(1772r.) stanowiła własność ziemską należącą do rodziny Krzyckich. W 1877r. wzniesiono  tu dla rodziny Komorowskich eklektyczny, dwukondygnacyjny  pałac z czterema narożnymi bastionami i ryzalitem na osi. Pałac zaprojektował Seweryn Mielżyński ( mecenas sztuki, kolekcjoner, współzałożyciel Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauki). W 1902 r. pałac został przebudowany. Całość otacza rozległy park, otoczony wysokim parkanem. Była to siedziba hrabiów Mielżyńskich i Komorowskich . Gościem właścicieli  w lipcu 1921r. był Józef Piłsudski- ówczesny Naczelnik Państwa Polskiego. Obecnie w pałacu mieści się Dom Pomocy Społecznej. Dębno to od lat siedziba prężnie działającego Przedsiębiorstwa Hodowli Zarodowej i Nasiennictwa. Ośrodek znany jest z hodowli bydła, owiec, drobiu, zwłaszcza gęsi, a także ze stadniny koni.
W obszarze parku wzniesiono w 1877r. w stylu rzymskim kaplicę p.w. Matki Boskiej Bolesnej. Fundatorami byli Adolf i Franciszka(z hr. Mielżyńskich) Komorowscy. Obok kaplicy zachowane są dwa nagrobki dawnych właścicieli Dębna. Obok kaplicy zachowane są dawne, dworskie oficyny mieszkalne.  Od południowego zachodu istnieją zabudowania folwarku, wydzielone z obszaru parku. Prowadzą do nich dobrze zachowane dwa budynki bramne.